Kanal İstanbul

İstanbul'un Avrupa yakasında yapılması düşünülen, Karadeniz ile Marmara Denizlerini birleştirecek bir suyolu projesidir. Başbakan Erdoğan tarafından 2011’de açıklanan proje, basında ‘Çılgın proje’ olarak yankı bulmuştur.

Kanal İstanbul projesi ne zaman açıklandı?

‘Çılgın proje’ Kanal İstanbul, 27 Nisan 2011 tarihinde dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından İstanbul Sütlüce’deki Haliç Kongre Merkezi’nde açıklandı. Kanal İstanbul, aynı yıl basına ‘Tayyip Erdoğan’ın Çılgın Projesi’ olarak yansıdı. Projeye de bu ismi takan 2010 yılında Sabah Gazetesi yazarı Hıncal Uluç oldu. Uluç, Erdoğan ile telefon konuşmasında edindiği bilgileri ‘Bir çılgın proje ki’ başlığıyla kaleme almıştı.

Kanal İstanbul nerede yapılacak?

Olası güzergâhı Selimpaşa ve Karacaköy bölgeleri olan Kanal İstanbul projesi, civardaki arazilerin metrekare birim fiyatlarının artmasına neden oldu. Kesin güzergâhı belli olmayan Kanal İstanbul projesinin, olası güzergâhı Selimpaşa ve Karacaköy olarak biliniyor. Olası güzergâhta yer alan arazilerin metrekare birim fiyatları yükseldi.100 bin TL'lik arazilerin fiyatları,600-700 bin TL'ye kadar çıktı. Ancak herkes satışlar için Kanal İstanbul projesinin kesin güzergâhının belirlenmesini bekliyor.

Kanal İstanbul projesi ne zaman ihaleye çıkıyor?

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 2013 yılının Ocak ayında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ile birlikte katıldığı Çırağan Sarayı’ndaki Anadolu Aslanları İşadamları Derneği (ASKON) 8. Olağan Genel Kurulu toplantısında Kanal İstanbul projesiyle ilgili hazırlıkların sürdüğünü belirterek, yılın ilk çeyreğinde ihalenin yapılacağını açıkladı.

Kanal İstanbul projesinin tarihçesi

Proje ilk kez TÜBİTAK'ın Bilim ve Teknik dergisinde Ağustos 1990 tarihinde yayınlanan bir makalede önerilmiştir. Dönemin Enerji Bakanlığı Müşaviri Yüksel Önem'in kaleme aldığı makalenin başlığı "İstanbul Kanalı'nı Düşünüyorum" idi. Büyükçekmece Gölü'nden başlayıp Terkos Gölü'nün batısından geçecek İstanbul Kanalı, uzunluğu 47 km, su yüzeyindeki genişliği 100 m, derinliği 25m olarak tasarlanmıştır. 1994 yılında Bülent Ecevit İstanbul’un Avrupa yakasında Karadeniz’le Marmara arasında bir kanal açılmasını önermişti. Ve proje "Boğaz ve DSP’nin Kanal Projesi" ismiyle DSP'nin seçim broşürlerinde yer almıştı.

Kanal İstanbul projesinin özellikleri neler?

İstanbul Boğazı'ndaki gemi trafiğini rahatlatmak adına Karadeniz ile Marmara Denizi arasında yapay bir suyolu açılacak. Kanalın Marmara Denizi ile birleştiği noktada 2023 yılına değin kurulması öngörülen iki yeni kentten biri kurulacak. Kanalın uzunluğu 40-45 km; genişliği yüzeyde 145-150 m, tabanda ise yaklaşık 125 m olacak. Suyun derinliği 25 m olacak. Bu kanalla birlikte İstanbul Boğazı tanker trafiğine tümüyle kapanacak, İstanbul'da iki yeni yarımada, yeni bir de ada oluşacaktır.

Projenin etüt çalışması iki yıl sürecek. Çıkartılan topraklar, büyük bir havalimanı ve liman yapımında kullanılacak, taşocaklarının ve kapatılan madenlerin doldurulması için yararlanılacak. Projenin maliyetinin 10 milyar doların üzerinde olabileceği belirtiliyor. Kesin yeri açıklanmamakla birlikte, çeşitli iddialar mevcuttur. Erdoğan'ın "Bu proje Çatalca'ya hediyedir" demesi üzerine projenin Çatalca'da yer alacağına ilişkin iddialar önem kazandı. Bazı şehir plancıları bu kanalın Terkos Gölü-Büyükçekmece Gölü arasında ya da Silivri sahiliyle Karadeniz arasında olacağını öngörmekteler.

Kanal İstanbul’un kaç TL’ye mal olacak?

Projenin toplam maliyetinin 20 milyar lira olması beklenmektedir. Köprü ve havalimanları gibi yatırımlar da hesaba katıldığında toplam maliyetin 50 milyar dolar olacağı tahmin edilmektedir.

Kanal İstanbul projesinin güzergâhı belli olmaya başladı

Maliyet ve hafriyat kolaylığı açısından Küçükçekmece-Başakşehir-Arnavutköy hattında çalışmalar başlatıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu hat üzerinde bazı mahalleler rezerv alan oldu. Kanal İstanbul projesi kapsamında Küçükçekmece Gölü devre dışı bırakılacak. Sazlıdere Vadisi kanal çalışmalarına uygun olduğu için burası devredışı bırakılmayacak. Ancak Sazlıdere Barajı, devre dışı kalacak. Kanal İstanbul'un üstüne kaç köprü yapılacak? YPK’nın 5.5 milyar TL tutacağı öngörülen inşaat işleri için vize verdiği Kanal İstanbul projesi kapsamında en az 8 köprü inşa edilmesi planlanıyor. İstanbul Boğazı ile Silivri arasında Kanal’la ‘çakışacak’ 5 otoyol ile demiryolunun taşınması gündemde.

Habertürk, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın Yüksek Planlama Kurulu’nun (YPK) onayından çıktığını açıkladığı ‘Kanal İstanbul’un ihale edilecek inşaat işlerinin ayrıntılarına ulaştı. 5.5 milyar TL olarak hesaplanan inşaat işleri kapsamında İstanbul Boğazı ile Silivri arasındaki doğu-batı ekseninde, Kanal İstanbul’la ‘çakışacak’ en az 5 otoyolu, karayolu ve demiryolunun deplase edilmesi (başka noktaya taşınması) planlanıyor. Ulaştırma Bakanlığı kaynakları “Örneğin TEM, D-100 deplase edilecek” dedi. Kanal üzerine en az 8, en çok 11 köprü inşa edilmesi planlanıyor. Parça parça ihale edilebilir. YPK kararı doğrultusunda Karayolları Genel Müdürlüğü, otoyol ve karayolları ile inşa edilecek köprü için proje çalışmalarına başladı. Ulaştırma Bakanlığı kaynakları, 5.5 milyar TL’lik proje için parça parça ihale yapabileceklerini söyledi. YPK’nın ihalesi için vize verdiği inşaat işleri, Kanal İstanbul’un yan unsurlarını oluşturuyor. YPK’nın, doğrudan Kanal İstanbul’la ilgili yeni bir karar alması öngörülüyor.

Budapeşte modeli uygulanacak

Kanal İstanbul için Macaristan’ın başkenti Budapeşte ‘Model’inde somutluk kazanıyor. Şehrin iki yakası arasında gidiş-geliş Tuna Nehri üzerindeki köprülerle gerçekleştiriliyor. Kanal İstanbul, bir uçtan diğer uca 56 kilometre olacak. Kanal üzerine en az 8, en fazla 11 köprünün inşa edilmesi planlanıyor. Kesik ‘V’ biçiminde inşa edilecek. Kanal İstanbul’un biçimiyle ilgili de değerlendirmeler büyük ölçüde tamamlandı. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın hazırlıklarını yaptığı taslak Kanal İstanbul, alttan kesik ‘V’ harfi biçiminde inşa edilecek. Alt bölümünün genişliğinin 100 metreye, V harfinin iki ucu arasındaki mesafenin 520 metreye kadar ulaşabileceği belirtiliyor. Kanalın derinliği 20 metre olacak. Yetkililer, kanalın her iki kenardan belli bir alanının dolgu olacağını söyledi.

Arnavutköy'de arsa fiyatlarında son durum nedir?

21 Mayıs 2013 tarihli Sözcü Gazetesi'nin haberine göre; İstanbul’un en büyük projelerinin merkezinde olan Arnavutköy, en kıymetli yatırım bölgesi oldu. İlçede araziler el değiştirirken fiyatlar hızla tırmanıyor. Ka­nal İs­tan­bul ve İki Ye­ni Şe­hir pro­je­le­ri ile dik­kat­le­ri üze­ri­ne top­la­yan Ar­na­vut­köy, 3. Ha­va­li­ma­nı­’nın da böl­ge­ye ya­pı­la­cak ol­ma­sıyla bir­lik­te İs­tan­bu­l’­un en kıy­met­li ya­tı­rım böl­ge­le­rin­den bi­ri ha­li­ne gel­di. 350 ha­ne­li bir köy iken, 170 bin nü­fus­lu bir il­çe ha­li­ne ge­len Ar­na­vut­köy ar­tık ar­sa ya­tı­rım­cı­la­rı­nın ol­du­ğu ka­dar ye­ni pro­je­le­rin de en önem­li ad­re­si ola­cak.

İs­tan­bul Bo­ğa­zı­’na ku­rul­ma­sı plan­la­nan üçün­cü köp­rü­nün çev­re ve bağ­lan­tı yol­la­rı­nın is­ti­ka­me­tin­de olan Ar­na­vut­kö­y’­de­ki ara­zi­ler, de­ğe­ri­ni kat­lar­ken, Ka­nal İs­tan­bul pro­je­si ve ka­na­lın iki ya­ka­sı­na ku­ru­la­cak Ye­ni­şe­hir ve 3. Ha­va­li­ma­nı­’na kom­şu ol­ma­sı ile de dik­kat çe­ki­yor. Ar­na­vut­köy, 506.52 ki­lo­met­re­ye ya­yı­lan yü­zöl­çü­mü ile İs­tan­bu­l’­un en faz­la ala­na sa­hip il­çe­le­ri­nin ba­şın­da ge­li­yor. 2008’de il­çe sta­tü­sü­ne ka­vu­şan Ar­na­vut­köy, TO­Kİ ve KİP­TA­Ş’­ın, top­lam­da 2 bin ko­nu­tu ge­çen pro­je­le­ri ile böl­ge top­lu ko­nut an­la­mın­da da öne çık­tı. Ta­şo­luk, Ha­raç­çı ve Du­ru­su, za­ten bir­kaç yıl­dır vil­la pro­je­le­ri ile dik­kat çe­ki­yor­du. Ara­zi­ler el de­ğiş­tir­di.2008’de 28 bin dö­nüm sa­tı­la­bi­lir ara­zi­si bu­la­nan Yas­sı­ören Kö­yü­’n­de­ki ara­zi­le­rin yak­la­şık 19 bin dö­nü­mü­nün el de­ğiş­tir­di­ği belirtiliyor. Köy muh­ta­rı Ce­lal Tunç­her “Çıl­gın Pro­je da­ha gün­dem­de yok­ken 1.5 yıl ön­ce­sin­den baş­la­ya­rak kö­yü­mü­ze bu­gü­ne ka­dar bin­ler­ce em­lak­çı ve işa­da­mı gel­di. Ara­zi sa­tın al­mak için ge­len Türk em­lak­çı­la­rın Arap ve İs­ra­il­li or­tak­la­rı­na bu alan­la­rı al­dık­la­rı­nı duy­du­k” di­yor.

Ya­tı­rım böl­ge­le­ri

Ye­ni pro­je­ler ile bir­lik­te il­çe­nin önü­müz­de­ki dö­nem­de ge­liş­me po­tan­si­ye­li­ne sa­hip de­ğer­li böl­ge­le­ri ara­sın­da gös­te­ri­len Yas­sı­ören, Bo­ya­lık, Dur­sun­köy, Saz­lı­bos­na, Ha­cı­maş­lı, Bak­la­lı, Ta­ya­ka­dın, Ye­ni­köy, Ka­ra­bu­run ve Bol­lu­ca ko­num­la­rı iti­ba­riy­le öne çı­kan ya­tı­rım alan­la­rı ola­rak dik­kat çe­ki­yor.

Kanal İstanbul'un güzergâhı kesinleşti mi?

Sabah Gazetesi'nden Nazif Karaman, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın hazırladığı Kanal İstanbul projesinin güzergâhını içeren imar planına ulaştı. Plana göre 44 kilometre uzunluğundaki kanal, Yeniköy'den başlayıp, Sazlıdere Barajı'nı takip ederek Küçükçekmece Gölü'nden denize dökülüyor. 05 Temmuz 2013 tarihli Sabah Gazetesi'nin haberine göre; aylardır güzergâhıyla ilgili rivayetlerin dilden dile dolaştığı Kanal İstanbul'un kesin güzergâhı belirlenirken coğrafi koşullar göz önünde bulunduruldu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, proje ile ilgili İmar Planı'nı bu doğrultuda hazırladı. Bakanlık planı ön inceleme için İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve ilgili kamu kurumlarına da gönderdi. Plan şu anda İBB İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı tarafından inceleniyor. Belediye inceleme sonucunda Bakanlığa görüş bildirecek. Bakanlık kesin planı hazırlayıp imzaladıktan sonra planla ilgili olarak diğer belediyeler ve kamu kurumlarından da görüş alınacak. Ardından da plan, İBB ve ilçe belediyelerinde askıya çıkarılacak.

Baraj ve gölden yararlanılacak

Plana göre Kanal İstanbul'un başlangıcı, 3. Havalimanı ile komşu olacak. Bakanlığın, bu rotayı seçmesinin en önemli nedeni ise, kanal aksında bulunan arazilerin çoğunun hazineye ait olması ve kanal açılırken Sazlıdere Barajı ve Küçükçekmece Gölü'nden maksimum düzeyde faydalanılacak olması. Sazlıdere Barajı ve Küçükçekmece Gölü'nün dışında kalan alan 16 kilometrelik kısmında hafriyat çalışması yapılacak. İstanbul'un çılgın projesi kesin güzergâhı Yeniköy-Sazlıdere Barajı- Arnavutköy -Başakşehir - Küçükçekmece Gölü olacak.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kanal İstanbul projesi için geçtiğimiz Nisan ayında alt ve üst yapı projeleriyle ilgili belediyeler ve kurumlardan önümüzdeki 50-100 yıllık yaklaşım planlarını, projelerini ve çalışmalarını istedi. Bakanlığa ulaşan görüşler doğrultusunda 1/100.000 ölçekli imar planı yaptı. Planı, Bakanlığa bağlı Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü hazırladı.

Ücüncü havalimanına komşu

Plan ile Kanal İstanbul güzergâhı ve güzergâhta yapılacak yeni yerleşim birimleri, ticaret alanları ve turizm merkezleri ile rezerv alanları da belirlendi. İmar Planı'na göre Kanal, Kuzey'de Yeniköy'den başlayacak, 3. Havalimanı'na komşu olacak. 44 km uzunluğunda ve 200 metre genişliğinde olması planlanan Kanal'ın kuzey ve güney ucunda birer lüks marina kurulacak. Bakanlığın, bu rotayı seçmesinin en önemli nedeni ise, kanal aksında bulunan arazilerin büyük bölümünün hazineye ait olması. Hazırlanan plandaki verilere göre kanalın geçtiği arazilerin büyük bölümü tarımda kullanılıyor. Projede Sazlıdere Barajı ve Küçükçekmece Gölü'nden maksimum fayda sağlanması da planlandı. Sazlıdere Barajı boydan boya kanalın içinde olacak. Kirlilik sebebiyle tehlike alarmı verilen Küçükçekmece Gölü de kanal içinde yer alacak. Bu sayede istimlak bedeli ile diğer maliyetler daha düşük olacak. Güzergâhın bir diğer avantajı, yol üzerinde hiç orman arazisi bulunmaması. Kanal boyunca yoğun ve az yoğunlukta konutlar, ticaret alanları ve turizm merkezleri bulunacak.

Çevre Şehircilik Bakanlığı, 'Kanal İstanbul'un güzergâhı belli oldu' haberine nasıl tepki verdi?

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kanal İstanbul'un güzergâhıyla ilgili çalışmaları olmadığını söyledi... Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kanal İstanbul'un güzergâhıyla ilgili çalışmalarının bulunmadığını bildirdi. Bakanlıktan yapılan açıklamada, bazı basın yayın organlarında ve internet medyasında "Kanal İstanbul'un Son Güzergâhı" başlığıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığına atfen haberler ve haritaların yer aldığı belirtildi. Açıklamada, Bakanlığın Kanal İstanbul'un güzergâhıyla ilgili herhangi bir çalışmasının bulunmadığı vurgulandı.

Kanal İstanbul, Küçükçekmece'den mi geçecek?

Hürriyet.com.tr'de 27 Temmuz 2013 tarihinde Eren Güler imzasıyla yayımlanan habere göre; Küçükçekmece Belediye Başkanı Aziz Yeniay, Kanal İstanbul’un güzergâhıyla ilgili, “Yüzde 99 ihtimalle Küçükçekmece” dedi. Yeniay’a göre kanal, Küçükçekmece Gölü kenarında yer alan askerlik şubesinden başlayacak, Sazlıbosna Barajı üzerinden Karaburun’a oradan da Karadeniz’e ulaşacak.

Türkiye’nin en büyük projelerinden biri olacak ‘Kanal İstanbul’un güzergâhı netleşmeye başladı. Kanal İstanbul, Küçükçekmece Gölü’nden başlayıp Altınşehir, Sazlıbosna Barajı, Şamlar Köyü ve Tayakadın üzerinden Karadeniz’e ulaşacak. Küçükçekmece Belediye Başkanı Aziz Yeniay, söz konusu rotayı, “Yüzde 99 burası olacak’ diyerek doğruladı. Son günlerde en tartışmalı konulardan biri haline gelen Kanal İstanbul için üç ayrı rota öne çıkıyordu. Bunlardan ilki Silivri yakınlarında yer alan Kavaklı’dan başlayıp Durusu Gölü’nün üzerinden Karadeniz’e ulaşıyordu. Bir başka güzergâh ise Marmara’da Büyükçekmece Gölü üzerinden, Kestanelik Köyü’ne, oradan da Karadeniz’e dökülüyordu. Ancak gelen son bilgiler bu iki güzergâhın da rafa kaldırıldığı yönünde.

Tatlı suya dokunulmayacak

Küçükçekmece Belediye Başkanı Aziz Yeniay’a göre Kanal İstanbul, Küçükçekmece sahilinden başlaması yönünde. Projenin başlangıç noktasının Küçükçekmece olacağını söyleyen Aziz Yeniay, kanalın Küçükçekmece Gölü’nün kenarında yer alan askerlik şubesinden başlayacağını ifade etti. Yeniay, Kanal’ın Altınşehir üzerinden, Şamlar Köyü’nün yanından Sazlıbosna Barajı’na, oradan da Tayakadın üzerinden Karadeniz’e ulaşacağını kaydetti. Yeniay, böylece İstanbul’un en önemli su kaynaklarından olan Durusu Gölü’ne de (Terkos Gölü) dokunulamayacağına dikkat çekti. Yeniay, Kanal İstanbul’un 250 metre genişliğinden olacağı bilgisini verdi.

Arazi fiyatları arttı

Kanalın Küçükçekmece ekonomisi için önemli bir etkisinin olmayacağını söyleyen Yeniay, ancak kanalın geçtiği bölgelerdeki arsa fiyatlarının son dönemde önemli bir artış gösterdiğini hatırlattı. Yeniay, üçüncü havalimanı ve Kanal İstanbul civarındaki arsa ve arazilerin metrekare fiyatlarında 20 kata yakın artışlar olduğunu vurguladı.

20 milyara 45 kilometre Türkiye’nin 2023 hedefleri arasında yer alan ve Marmara ile Karadeniz’i bağlayacak Kanal İstanbul için resmi süreç Nisan’da çıkan Yüksek Planlama Kurulu kararı ile başladı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da ihalenin yakın bir zamanda yapılacağını açıklamıştı. İhale için kesin tarih belli olmadı. Yaklaşık 20 milyar liraya mal olması beklenen kanalın uzunluğunun 40-45 km arasında olacağı tahmin ediliyor. Projeye ilişkin sekiz yıllık bir imalat süreci öngörülüyor. Su derinliği yaklaşık 25 metre olacak kanaldan günde 150-160 geminin geçmesi bekleniyor. Küçükçekmece Belediye Başkanı Aziz Yeniay’ın söylediği güzergâh, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın açıkladığı plan ile benzerlik gösteriyor.