Canahmet BOZ

İş makinesi izleme psikolojisi

Canahmet BOZ

  • 2002

Ülkemizde iş makineleri çalışırken onları izleyenler neredeyse eksik olmaz. Elleri arkadan bağlanmış şekilde bazen tek başına bazen yanındaki arkadaşıyla sohbet eder şekilde iş makinelerini izlerler. Çocuk, yaşlı, erkek, kadın fark etmeksizin sürekli etraflarında birileri onları izler haldedirler. Hatta yakın bir zamanda canlı olarak iş makinesi izleyebileceğiniz bir internet sitesi bile kurulmuş.

Peki neden bu kadar çok iş makinesi izlemeyi seviyoruz. Aslında bunun birçok sebebi olabilir. Öncelikle merak duygusundan bahsedebiliriz. Merak aslında bir şeyi görmek, öğrenmek ya da anlamak için duyulan istektir. Bu noktada iş makinelerinin boyutu, çalışırken kaldırdıkları ağırlıklar merak duygusu uyandırabilir. Ancak diğer taraftan baktığımızda merak duygusunun arkasında ufakta olsa korku yatabilir. Aynı korku filmlerini izlerken aslında korktuğumuz halde merakla ne olacağını izlemeye devam ederiz. İşte burada da iş makinelerinin büyüklüğü, yaptığı işlemler belki de biz fark etmesek bile korkudan temellenmiş bir meraka sebep oluyor olabilir. Tabi her zaman korku ve merak birlikte hareket etmezler. Bazen hayranlık duygusu da bizi merak etmeye sevk edebilir. Örneğin çok büyük ve meşhur bir restoranda girdiğimizde mekânın büyüklüğüne ve gösterişine hayran kalabiliriz. Hemen bu hayranlık duygusunun arkasından “acaba buraya kaç kişi geliyor?”, “aylık ne kadar getirisi olur?” “elektrik, su faturası ne gelir buranın?” gibi sorular aklımıza istemsizce gelebilir. İşte bu yaşadıklarımızın benzerlerini iş makinesi izlerken de deneyimliyor olabiliriz. Burada ki hayranlık duygusunu bir süper kahramana duyulan hayranlığa da benzetebiliriz. Süper kahramanlar insan üstü güçlere sahip oldukları için hayranlık uyandırabilirler. Filmlerde, dizilerde ya da kitaplarda karşılaştığımız bu karakterlerin yaptıkları neredeyse imkânsız ve çok hareketler hayranlığa bir süre sonrada meraka dönüşebilir.

İş makinesi izlemenin “Ata sporu” olduğu toplumumuzda izleyicilerin merak ve hayranlık duygularının da ötesinde sosyal bir ortam oluşturduklarını görmekteyiz. Çoğu zaman birden fazla kişinin bir araya gelip izlediği topluluklarda sık sık iş makinesi ile ilgili yorumlar, tavsiyeler ve öneriler konuşulmaktadır. Bu şekilde kişi hem sosyalleşmektedir hem de boş zamanlarını toplumun yararına sayılabilecek işler yaparak geçiyor olacaktır.

Toparlayacak olursak, her bir kişinin iş makinesi izlemek için farklı farklı nedenleri vardır. Bazen rahatlamak, bazen yardımcı olmak, bazen de merak ve hayranlık duyguları bizi iş makinelerinin seyircisi yapabilir. Görünen o ki her birimiz bir şekilde bir gün kendimizi o iş makinelerini izlerken bulacağız.

Klinik Psikolog Canahmet BOZ

Yazarın Diğer Yazıları