Şu an da belki de bir şeyleri erteliyorsunuz, öyle mi? Merak etmeyin bu konuda yalnız değilsiniz yetişkinlerin %20’si ve öğrencilerinde %50’sinden fazlası düzenli olarak bir şeyleri erteliyorlar.
Peki insanlar neden erteler, bu ne neden olur ve bunu nasıl durdururuz?
Çoğunlukla ilk akla gelen cevaplar kötü zaman yönetimi ya da tembellik olacaktır. Ancak bu noktada yanlış düşündüğümüzü gösteren kanıtlar bulunmaktadır. Sheffield Üniversitesinden Dr. Fuschia Sirois 20 yılını bu konuyu araştırmakla geçirdi ve bulduğu cevaplar çarpıcı. Yapılan çalışmalar, ertelemenin nedeninin kötü zaman yönetiminden ziyade ruh halinin yönetimi ile ilgili olduğunu gösteriyor. Beynimizde amigdala stresli durumlarda gerekli duygusal tepkilerin oluşmasını sağlayan bölümdür. Beyinde, stresli bir durumla karşılaşıldığında “savaş ya da kaç” tepkisinin verilmesini sağlayan bölüm yine amigdaladır ve erteleme davranışı ile ilişkilidir. F. Sirois’e göre kronik erteleme davranışı olan bireylerin amigdalalarındaki gri madde hacmi diğerlerine göre daha fazladır. Bu da yaptıkları eylemlerin potansiyel olumsuz sonuçlarına karşı daha hassas ve daha fazla erteleme davranışında bulunacakları anlamına gelmektedir.
Erteleme davranışı sağlığımızı olumsuz etkiler mi?
Yukarıda bahsettiklerime ek olarak çalışma, erteleme davranışının sağlığımıza olan etkilerinden de bahsetmiştir. Ertelemenin yüksek düzeyde strese ve akut sağlık problemlerini artırdığını belirtmiştir. Bunlar çoğunlukla baş ağrısı, uyku problemleri, yüksek tansiyon ya da sindirim sorunlarıdır.
Peki bu durumun nasıl üstesinden gelebiliriz?
1. Sorumluluğunuzun ne olduğunu ve ne zaman yapacağınızı net bir şekilde belirlemeniz gerekli.
2. Kendinize karşı şefkatli olun. Bir işi ertelediğinizde hissedeceğiniz pişmanlık, üzüntü gibi duyguların sizi daha çok bu döngünün içine sürükleyebileceğini unutmayın.
3. Bunlara ek olarak içinde bulunduğunuz durumun farkında olmak çok önemli.
Klinik Psikolog Canahmet BOZ
