Dyt. Güner ERBAY

Sağlıklı gözler için beslenme

Dyt. Güner ERBAY

  • 192

Gözlerimiz vücudumuzun dünyaya açılan pencereleri olarak tanımlanıyor. Gözler dış dünyayı algılamakta çok önemli bir organımız. İnsanda bulunan beş duyu insanın hem kendisini hem de kendi dışındakini algılamasını sağlar. İnsanın kendisi bir evrendir ve kendi dışında da bir evren vardır. Dışımızdaki bu evrenin tamamına makro evren dersek insana da mikro evren diyebiliriz ve her ikisini de beş duyumuzla algılarız. Beş insan yaşamında önemli bir sayıdır ve evreni sayılar yönetir. İnsanın bedenini de sayılar yönetir. Ömrümüz boyunca kaderin bile sayılarla ilişkisi olduğunu düşündüren bir çok deneyim yaşarız.

İnsan ömrü beş döneme ayrılır.

Bebeklik, çocukluk, ergenlik, yetişkinlik ve yaşlılık. Yiyeceklerdeki besin ögeleri beşe ayrılır. Karbonhidratlar, proteinler, yağlar, vitamin ve mineraller ve de antioksidanlar. Yeterli ve dengeli beslenebilmek için besinleri; et grubu, süt yoğurt grubu, sebze meyve grubu ve yağlar olmak üzere beşe ayırırız. İnsanın beş duyusu ve her bir elinde beş parmağı vardır. Dakikada göz kırpma sayımız 15-20'dir. Dakikada solunum sayımız da 15-20'dir ve her bir solunum için kalp beş atım yapar. Bu nedenle kalbi duranlara, kalbe dıştan beş kez bastırırken bir kez de suni solunum yapılır. Demek ki insanın yaradılışında bir sayısal sistem var. İnsan, bir minnak evren olarak büyük evreni temsil eder. Gözümüz de beş katmandan oluşuyor. Göz anatomisinde gözün üç katmanı vardır denir.

İlk katman fibröz doku, ikinci katman üvea, üçüncü katman retina fakat göz küresinin tam ortasında bulunan vitreus sıvısını da ben bir katman sayıyorum. Bana göre bir diğer katman da göz kapaklarımızdır. Böylece gözümüzde beş katmandan oluşmuş olur.

Göz sağlığımızı korumak için nasıl beslenmeliyiz? Gözümüzün hangi besin ögelerine ihtiyacı vardır. Gözlerimize zarar veren yiyecekler var mıdır?

Gözün hangi besin öğelerine gereksinmesi vardır.

Gözümüz A, C, E, B1, B2 vitaminleri ile özellikle karatenoid grubu antioksidanlar başta olmak üzere bir çok antioksidana ihtiyaç duyarken minerallerden bakır, selenyum ve çinko da gözümüz için gereklidir. Antioksidanlardan astaksantin, zeaksantin, lütein, likopen, beta karoten ve diğer karotenler ve antosiyonin almamız önemlidir. Tüm bunların yanında gözümüz omega 3 yağ asitlerine de ihtiyaç duyar. Omega 3 en çok balık yağında bulunur. Balık yağındaki Omega 3 yağ asitleri iki çeşittir. Birisi EPA olarak bilinirken diğeri DHA olarak bilinir. Göz için kullandığımız omega 3'ün EPA içeriği daha yüksek olmalı ve trigliserit formunda olmalıdır.

A vitamini organ etlerinde yani sakatatlarda, süt ve süt ürünlerinde, balık ve balık yağında, yeşil yapraklı ve turuncu, kırmızı sebze ve meyvelerde bulunur.

E vitamini yağlı tohumlarda, kuruyemişlerde, yeşil yapraklı sebze ve bezelyede, kullandığımız yağlarda bulunur.

C vitamini; portakal, mandalina, greyfurt, kivi, domates, sivri biber, kırmızı biber, yeşil yapraklı sebzelerde, patates, erik, şeftali gibi meyvelerde bulunur.

Antioksidan maddeler ise genel olarak yesil, sarı, turuncu, kırmızı ve mor sebze ve meyvelerde bulunur.

Gözümüzün retina tabakasında lütein ve zeaksantin antioksidanı vardır. Bu antioksidanlar güneşin ultraviyole ışınlarına ve mavi ışığa karşı göz hücrelerini korur. Zeaksantin ve lütein en çok yumurta sarısı, mısır, tatlı kabağı, kırmızı biber, kabak çekirdeği, antep fıstığında bulunur.

Alfa, beta, gama karotenler ise gözün bütününde antioksidan aktivitesi ile gözü serbest radikallerden korur. Karotenler yeşil yapraklı sebzelerde, tatlı kabağında, Kara lahanada, şeftali, turunçgiller, kayısı ve havuçda vardır.

Antosiyonin mor sebze ve meyvelerde bulunur. Taflan, patlıcan, vişne, kiraz, yaban mersini, böğürtlen, mor lahana da vardır.

Astaksantin ise somon balığı ve kril yağında bulunur.

B1 ve B2 vitaminler ise, et, süt, yoğurt, tam tahıllar, kurubaklagil ve kuru yemişlerde, yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. B vitaminleri göz sinirlerimizi korur.

Kısaca özetlersek gözümüz için paketlenmiş gıdalardan, meşrubatlardan, tatlılardan ve kızartmalardan uzak durmalıyız. Bol su içip gözümüzü susuz bırakmamamız ve kolestrol değerimizi de düşük tutmamız gerekir. Bunu sağlayabilmek için pasta kek kurabiye ve her türlü tatlıları beslenmemizden çıkarmalıyız. Yiyeceklerimizi ise yeterli ve dengeli beslenme kuralları çerçevesinde ayarlamalıyız. Yeşil yapraklı sebzelere ağırlık vermemiz, kırmızı ve mor sebze ve meyvelerle renklendirmemiz gerekir. Hemen her öğünümüzde rengarenk bir salata bize gerekli olan antioksidanları sağlayacaktır. Sonuç olarak göz için söyleyebileceğim şey bütün renkleri ve her bir rengin tonlarını görmemizi, algılamamızı sağlayan hücrelerin bu renkleri içeren besinlerle beslenmesi gerekliliğinin aşikar olmasıdır diyebilirim.

Yazarın Diğer Yazıları