Prof. Dr. Saim Sakaoğlu’nun “101 Anadolu Efsanesi” (1) adlı eserinde bir de Kastamonu ile ilgili “Yılanlı Hamam” başlıklı efsane bulunmaktadır.
Saim Hoca: “Anadolu, Türk’ün zengin kültür birikimlerinin cıvıldaştığı kutsal bir ortamdır. Burada bizi biz yapan değerlerin en güzel örneklerini bulmak hiç de zor olmayacaktır. Yüzlerce yıldan beri anlatıla gelen ve artık bizim olan, bizden birer parça olan bu halk anlatmaları aslında sıradan birer hikâye olmayıp birbirinden farklı pek çok güzel duygunun simgelerle dile getirildiği birer uyarı notudur” diyerek Anadolu efsanelerinin halk kültürümüzdeki önemini vurguluyor.
Sizlere Sakaoğlu’nun eserindeki “Yılanlı Hamam” başlıklı ilimizle ilgili efsaneyi sunuyorum:
“Kastamonu ilimizin Akkaya merkez bucağına bağlı Sipahi köyü ile Taşköprü ilçesine bağlı Kese köyünün arasında şifalı suları ile tanınan kaplıcalar vardır; adına da Yabanabad Kaplıcaları denilir. Halk ise bu kaplıcalara Yılanlı Hamam adını vermiştir. Bu adın verilişinin de şöyle bir hikâyesi vardır:
Vaktiyle bu kaplıcaların yerinde küçük bir kaynak varmış. Bir gün ilerideki tepenin altında bulunan yatır mezarlarının yanından uyuz bir kurt gelir. Bu kurdun vücudunda bir tek kıl kalmamış. Kurt kaynağa yaslanır. Sağa sola dönmeye başlar. Daha sonra birkaç kurt daha bu işe devam eder. Zamanla kaynağın yanında bir göl meydana gelir. Diğer taraftan da kurtlar yavaş yavaş iyileşiyor, tüyleri bitmeye başlıyor. Bir gün geliyor ki kurtların ipek gibi tüyleri oluyor. Artık kurtlar buraya gelmez oluyorlar.
Kurtların buraya geldiğini ve iyileştiklerini gören Sipahi köyünden kel bir kız da aynı kurtlar gibi günlerce suda yuvarlanır, başını yıkar. Onun da ipek gibi saçları çıkar.
Bu hadiseler işitilince eski kaynağın yerine bir hamam yaparlar. Çevre köylerin halkı gelip yıkanır. Gelenlerden hiçbir ücret alınmaz. Fakat bir zaman sonra burasının paralı olmasını isterler ve gelenlerden ücret almaya başlarlar. Bir sabah gelirler ki kapıda büyük bir yılan, kimseyi içeri almıyor. Derhal para almaktan vazgeçerler. Yılan da bir daha gelmez.
Efsaneyi anlatan yaşlı kadın, kaynağa ilk gelen kurt için “Peygamberlerdendi” demek suretiyle çevre halkının kurda izafe ettikleri saygıyı belirtmektedir.
“Efsane dünyasının bir güzel yanı da coğrafyaların aynı duyguları ve dilekleri paylaşmalarıdır. Çanakkale veya Balıkesir’deki bir anlatmanın asla etkilenme olmadan kendisini Kars veya Gaziantep’te buluvermesi, onların ruhlardaki ortak kaynaklardan fışkırmasıyla ilgilidir. Galiba efsaneleri güzel kılan yönlerinden biri de bu olmalıdır” diyen Sakaoğlu’nun söyleyişine göre Kastamonu ile ilgili efsaneyi yurdun başka bir yöresinde o yöreye aitmiş gibi dinlemek de mümkün olabilir…
---------------------------------------------------------
(1) 101 ANADOLU EFSANESİ/PROF. DR. SAİM SAKAOĞLU
AKÇAĞ YAYINLARI / Tuna Cad. No: 8/1 Kızılay-ANKARA
O312 432 17 98 / www.akcağ.com.tr /akcağ@akcag.com.tr
