Selahattin DEMİREL

Kastamonu'da Yavlak Arslan Harekâtı!

Selahattin DEMİREL

  • 118421

Sevgili ülkemde geçim şartları gittikçe zorlaşırken enteresan konular da gündem olmaya devam ediyor.

Buna örnek olarak güzel memleketim Kastamonu’da yaşanan önemli bir icraattan bahsedebilirim ama hemşehrilerim bunun farkına varamadılar! Ne mi o?

Efendim, “Kuruluş Osman” isimli bir dizide Çobanoğulları Beyliği’nin hükümdarı Muzaffereddin Yavlak Arslan kötü bir şekilde gösterilmiş ve üniversite hocalarımızdan, idarecilerimizden bu duruma isyan edenler olmuştu.

Olur muydu böyle şey? Yavlak Arslan bir Kastamonu beyiydi ve asla kötü gösterilemezdi. Tüm Kastamonulular sanki Çobanoğulları Beyliği’nin soyundanmış gibi kabul ederek bu çıkışta bulunan değerli büyüklerimize ne kadar teşekkür etsek azdır!

Yavlak Arslan kimdi?

1280 ile 1292 yılları arasında hüküm süren Muzaffereddin Yavlak Arslan hakkında ulaşabildiğim bilgiler şöyle:

“Saltuknâme’de, Kastamonu bölgesinde ‘kâfirlere karşı amansız cihat açtığı’ belirtilen Yavlak Arslan’ın beyliği, III. Gıyâseddin Keyhusrev ve II. Mesud’un hükümdarlık dönemlerine rastlar.

Anadolu’nun diğer bölgelerindeki beyliklere kıyasla onun zamanında Kastamonu’da durum nisbeten sâkindi. Bununla birlikte Yavlak Arslan, Anadolu Selçukluları arasındaki taht mücadelelerinde aktif rol oynadı ve başlangıçta II. Mesud’a tâbi olduysa da sonradan ona muhalefet etti.” (Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi)

Yavlak Arslan’ın, Anadolu Selçuklu Devleti’yle İlhanlı Devleti arasında bir denge politikası izlemeye çalıştığı yorumunu yaparsak yanlış olur mu acaba?

Siyasi karışıklıkların olduğu bir ortamda Selçukluların taht kavgasına müdahil olmaya çalıştığı için öldürüldüğü bilgisi ağır basıyor kaynaklarda. Mezarınınsa şehir merkezinde ya da Taşköprü’de olduğu söyleniyor.

O dönem Selçukluların tahtında oturan 2. Mesud’a karşı isyan eden kardeşi Rükneddin Kılıçarslan’ın Kastamonu’ya geçerek buradaki Türkmenleri ayaklandırdığı ve Çobanoğulları beyi Yavlak Arslan’ın da bu isyan sırasında öldürüldüğünü açıklıyor kaynaklar.

Yavlak Arslan, tahttaki 2. Mesud’un mu, yoksa şehrine gelerek isyan çıkaran Rükneddin Kılıçarslan’ın mı tarafındaydı?

Tartışmalar buradan kaynaklanıyor.

Sonra hükümdarlığa oğlu Mahmud geçiyor. Candaroğulları’yla yapılan savaşta Emir Mahmud yenilgiye uğradığında Kastamonu’da idareyi Candaroğulları alıyor.

Muzaffereddin Yavlak Arslan, beyliği sırasında pek çok ilim insanına da Kastamonu kapısını açık tutmuş, Taşköprü’de kendi adıyla bir medrese ve şehir merkezinde Atabeygazi Camii gibi önemli eserler yaptırmıştır.

Kastamonu’nun imajını kurtardık mı?

Konu hakkında konuşanlar arasında şehrin imajının kötü yansıtıldığı vurgusu yapıldı ama bu beylikler, devletler ve hükümdarların Türk olmalarına rağmen birbirleriyle mücadele edip savaşmaları üzerinde duran olmadı nedense!

— Kastamonu Şeker Fabrikası’nın önünde gece gündüz kuyruk bekleyerek ürününü teslim etmeye çalışan pancar üreticileri,

— Hastane hastane gezdirilerek ölümü hızlandırılan hastalar,

— Dönemleriyle ilgili sorulara ilgisiz davranan ve soru sorana kabalaşan idareciler,

— Şehrin nüfusundan katbekat fazlasının geçinemediği için büyük şehir kapılarında tutunmaya çalışması.

Evet, tüm bunlar kimsenin umurunda olmuyor, şehrin imajını bozmuyor ama bir TV dizisinde hakkında Kastamonuluların bile doğru dürüst bir şey bilmediği bir beyin yansıtılışı imajımızı zedeliyor, pes doğrusu!

Acaba Çobanoğulları ve Candaroğulları zamanında Kastamonu’yu idare edenler arsa-konak takaslarıyla yüksek yapılara neden olmuş, bir salgın ortamında makam atlarını ve koşum takımlarını halkın kesesinden yenileyerek bu durumu soranlara da horozlanmışlar mıydı?

Şimdiki şehir beylerimizin tarihini 100 sene sonra okuyanlar nasıl tepki verecekler acaba? İşte ben de bunları merak ettim ama bir bilgiye ulaşamadım. Siz bir şeyler tahmin ediyor musunuz?

Yavlak Arslan’ın yaşadığı dönemde televizyon, gazete ve internet yoktu, şimdi her şey kayda geçiyor. Bir olumsuz görüntü verdiklerinde Çobanoğulları beyi kadar şanslı değil şimdiki beylerimiz!

* * *

Tarih yazıcılığının çok da iyi olmadığı bir coğrafyada 8 asır öncesiyle ilgili sağlıklı bilgi edinmenin zorluğunu tahmin edersiniz.

“Kuruluş Osman”ın yapımcısı ve senaristi Mehmet Bozdağ, tepkiler sonrası “İlerleyen bölümlerde Yavlak Arslan tarihteki gibi bir kahramana dönüşecektir.” açıklamasını yapmış.

Dizinin Çobanoğulları beyini yansıtış biçimi eleştirilere neden olduysa da pek çok insanın tarihî konuları televizyon dışında da araştırmasına vesile oldu. Ekranı, kitaplara tercih edenlerin bol olduğu bir ortamda bu da az şey değildir hani!

Eskiler, televizyona “avanak aynası” demişler. Bu kadar kişiye ayna tuttuğunu gördüğümüzde fena laf da etmemişler hani!

İzmir Depremi

30 Ekim’deki İzmir’deki depremde resmî rakamlara göre 115 canımızı yitirdik. Hak’tan rahmet dilerim hepsine.

Felaketler sonrası aynı şeyleri sorup güven veren bir cevap alamamak, yürek taşıyan herkesi çokça üzüyor.

Deprem sonrası suçu birbirine atan siyasileri görünce de karamsarlığa düşmemek elde değil. Deprem gerçeğini kabul edip tez zamanda dayanıklı binalara dönüşüm için bir felaket daha yaşamamak umudu ve duasıyla!

Yazarın Diğer Yazıları