Hasan DEMİRKIR

Gergedan Böceği

Hasan DEMİRKIR

  • 781

Ülkemizde Gergedan böceği adlandırılan böceğin Latince ismi “Oryctes Nasicornis” olarak adlandırılmaktadır. Bu böcek türü ağırlığının yaklaşık 30 katına kadar taşıma özelliğine sahip olduğundan dolayı böcek türleri içerisinde dünyanın en güçlü böceği olarak bilinmektedir. Gergedan böceği yapı itibariyle 4 cm uzunluğunda ve 6 cm genişliğine sahip olup vücudunun baş bölgesinde kütikula başkalaşımı nedeniyle boynuzumsu bir yapı bulunmaktadır. Bu böcek türü Akdeniz havzası, kuzey Afrika, Ortadoğu ve Pakistan da yaygın olarak görülmekte ve anatomik yapılara gereğince bu coğrafyalarda doğal olarak yayılmakta ve yaşamlarını sürdürmektedir. Hakeza dünyada kimi yetiştiriciler koruma altında bulunan bu türü hobi amaçlı evleri ve bahçelerinde besleyerek yetiştirmektedir. Bu tür birçok böcek hobici sinin dikkatini çeken nadir böcek türlerindendir.

Gergedan böceği diğer böcek türlerine göre devasa büyüklükte olan uzun boynuzu ile bilinir. Erkek gergedan böceğinin başının ön bölgesinde gergedan boynuzu tarzında bir çıkıntı vardır ancak bu gergedan boynuzu gergedan böceği dişilerinde bu çıkıntı bulunmamaktadır. Yetişkin dönemde yeterince beslenmeyen erkek gergedan böceği çiftleşmeye hazır değildir. Çiftleşme zamanı gelmeden önce bir besin alanı bulmak zorundadır. Bu alanlar ekseri besin açısından yüksek değer taşıyan ağaçların reçine salgıladıkları yarıklar ve etrafında yer almalıdır. Hakeza gergedan böceklerinin çiftleşme dönemi içerisinde buldukları besin alanlarının kısıtlılığı nedeniyle bu dönemde erkek gergedan böcekleri arasında ciddi bir çekişme bulunmaktadır. Ağaç özünde bulunan bu reçine birçok erkek gergedan böceğinin dikkatini çekmektedir.

Besin alanlarının kısıtlılığından dolayı gergedan böcekleri bu alanlar için diğer erkek gergedan böcekleriyle savaşmak zorundadırlar. Yapılan incelemeler ve gözlemler neticesinde en uzun ve büyük boynuza sahip erkek gergedan böceklerinin bu savaşları kazandığı görülmüştür. Bu nedenle büyük boynuzlu bir erkek gergedan böceği sadece güçlü değil, aynı zamanda besin bulma konusunda da daha fazla şanslıdır. Araştırmacılar gergedan böceği erkeklerinin bu boynuzlarını fiziki çevrede yer alan besinler sayesinde daha fazla büyüdüğünü keşfetmişlerdir. Ayrıca kimi gergedan böceklerinde genetik olarak boynuzlarının büyük olduğu ve çevresel besin katkısı ile daha fazla büyüdüğü keşfetmişlerdir, yani genetik bir temel olmakla birlikte çevresel besin katkısı gergedan böceklerinin büyümesinde önemlidir.

Ülkemizde bir kısım akademisyenin yapmış olduğu çalışmalar neticesinde Hakkâri ili Yüksek Ova ilçesinde bu türe rastlanıldığı anlaşılmıştır. Ancak bölge halkı bilinçlendirilmediğinden koruma altında bulunan bu tür fiyatının 90 bin dolara kadar satıldığını öğrenen yerel halkın böceği yakaladığını, kimi yerli halkın bu böceği evlerinde beslenildiği bilinmektedir. Her ne kadar yetkililer bu böceğin koruma altında olduğunu bu sebeple ticaretini yapılmayacağını dile getirmiş iseler de gözünü para hırsı bürüyen bir kısım şahıslar bu böcek türünü ticari amaçla kullanmaya çalışmaktadır. Gergedan böceğinin bu kadar değerli olmasının nedeni özellikle ilaç ve kozmetik sanayisinde kullanılmasıdır. Bu türün yok olması ekosisteme ciddi anlamda zarar verileceği hususunda çok sayıda akademisyen ve profesör hem fikirdedirler.

Yazarın Diğer Yazıları